Cryptovaluta zijn niet meer weg te denken uit het financiële landschap. Ook in Nederland groeit het aantal gebruikers van digitale munten zoals Bitcoin en Ethereum gestaag. Maar hoe zit het eigenlijk met de regels? Wat mag wel, wat niet, en wie houdt toezicht? In dit artikel lees je hoe crypto wordt gereguleerd in Nederland, én hoe crypto-casino’s een grijs gebied vormen dat vaak buiten het Nederlandse toezicht valt.
Toezicht en registratie bij De Nederlandsche Bank
Sinds mei 2020 vallen cryptodienstverleners in Nederland onder de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft). Dat betekent dat bedrijven die crypto wisselen tegen euro’s of crypto bewaren voor klanten, zich verplicht moeten registreren bij De Nederlandsche Bank (DNB). Deze bedrijven moeten voldoen aan strenge eisen:
- Klantidentificatie (KYC)
- Controle op transacties
- Melden van verdachte activiteiten
Zo wil de overheid voorkomen dat crypto wordt gebruikt voor criminele doeleinden. De DNB houdt toezicht op deze partijen en kan boetes opleggen als regels worden overtreden.
Europese regels via MiCAR
In december 2024 is in Europa de MiCAR-regelgeving van kracht geworden (Markets in Crypto-Assets Regulation). Deze verordening zorgt voor uniforme regels binnen de EU. Nederland past deze wet toe via eigen regelgeving. De belangrijkste punten:
- Dienstverleners hebben een EU-vergunning nodig
- Er geldt een verbod op misleidende aanbiedingen
- Klantengelden mogen niet worden gebruikt voor eigen investeringen
- Bij hacks moet er compensatie mogelijk zijn
Dankzij MiCAR wordt het voor consumenten veiliger om crypto te gebruiken, en wordt het moeilijker voor malafide partijen om in Europa actief te zijn.
Wat valt er allemaal onder toezicht?
Niet alle toepassingen van crypto vallen onder hetzelfde toezicht. Bedrijven die cryptovaluta omwisselen voor euro’s of crypto bewaren voor klanten – bijvoorbeeld via een wallet waarbij zij de privésleutels beheren – moeten zich registreren bij De Nederlandsche Bank (DNB). Deze registratie verplicht hen tot strenge controles, zoals klantverificatie en het melden van verdachte transacties. Voor stablecoins of cryptomunten die als elektronisch geld functioneren, is bovendien vooraf toestemming van de DNB vereist.
Gebruik je een wallet waarin je zelf volledig de controle hebt over de privésleutels (een zogenoemde non-custodial wallet), dan val je buiten het toezicht. Ook staking en lending vallen vaak buiten bestaande regels, tenzij ze kenmerken vertonen van een financieel product. In dat geval kan de Autoriteit Financiële Markten (AFM) optreden. Verder beschouwt de Belastingdienst crypto als vermogen in box 3. Je betaalt dan belasting over een fictief rendement, gebaseerd op de waarde van je crypto op 1 januari van het belastingjaar.
Een opvallend gebruik van crypto zien we bij crypto casino’s. Bij een online crypto casino kunnen spelers inzetten met digitale valuta zoals Bitcoin of Ethereum. Ze zijn vaak internationaal georiënteerd en opereren met een buitenlandse licentie, bijvoorbeeld uit Curaçao of Gibraltar.
Doordat transacties volledig in crypto verlopen, bieden online crypto casino’s een alternatief voor traditionele betaalmethoden. Veel van deze aanbieders hanteren hun eigen spelregels, afgestemd op hun doelgroep en locatie. Dat maakt ze tot een aparte categorie binnen het bredere crypto-landschap.
Hoe ziet handhaving van crypto eruit in Nederland?
Hoewel crypto-casino’s vaak buiten het bereik van de Nederlandse kansspelwet vallen, betekent dat niet dat de rest van de cryptosector zonder toezicht opereert. Integendeel: voor financiële toepassingen van crypto gelden strikte regels, en verschillende toezichthouders houden actief de markt in de gaten.
Op het gebied van crypto-toezicht werken meerdere instanties samen. De Nederlandsche Bank houdt toezicht op financiële integriteit, terwijl de Autoriteit Financiële Markten (AFM) zich richt op beleggersbescherming. DNB controleert of aanbieders geregistreerd zijn, en of ze de juiste maatregelen nemen tegen witwassen en terrorismefinanciering.
De AFM kijkt vooral naar projecten met tokens die eigenschappen van een effect of aandeel hebben. Als een token rendement belooft of onder toezicht moet vallen volgens de Wet op het financieel toezicht (Wft), grijpt de AFM in. Dit kan leiden tot waarschuwingen of sancties tegen platforms die deze regels overtreden.
Welke middelen worden ingezet voor controle?
Om toezicht te houden gebruikt de overheid digitale monitoring, meldingsverplichtingen en internationale samenwerking. Zo moet elke aanbieder van cryptodiensten verdachte transacties melden bij de FIU (Financial Intelligence Unit). Ook zijn er strengere eisen voor klantonderzoek sinds de invoering van MiCAR.
