De veiligheid en leefbaarheid in de Goudse binnenstad staan onder druk door een complexe mix van leegstand, de wooncrisis en economische verschuivingen. Recente, spraakmakende gebeurtenissen leggen deze spanning pijnlijk bloot. Enerzijds was er de onverwachte sluiting van een groot entertainmentbedrijf aan de Wijdstraat, anderzijds zijn er de herhaaldelijke krakersacties in het al vier jaar leegstaande café De Drie Snoekjes. Deze situaties tonen aan dat leegstand niet alleen een economisch probleem is, maar een direct risico vormt voor de openbare orde en een voedingsbodem is voor ondermijning, wat politie en veiligheidsexperts zorgen baart.
De sluiting van fysieke locaties, zoals het casino in Gouda, wordt vaak gedreven door een combinatie van factoren. Een aanhoudend personeelstekort in de horeca- en entertainmentsector, een stijgende belastingdruk en de moordende concurrentie van de online gokmarkt maken een rendabele exploitatie steeds lastiger. Spelers die voorheen een fysieke vestiging bezochten, ontdekken nu het gemak en de voordelen van het online aanbod. Websites zoals https://nyx-bet.org/ zijn hier een goed voorbeeld van. De aantrekkingskracht is evident: het spelaanbod is er vaak vele malen groter dan in welke fysieke speelhal dan ook, met duizenden verschillende gokkasten en tafelspellen.
Leegstand als bron van conflict en criminaliteit
De risico’s van leegstand zijn in Gouda geen theoretisch probleem, maar concrete realiteit. Een sprekend voorbeeld is de situatie rond het voormalige café De Drie Snoekjes, dat al sinds 2020 leegstaat na te zijn opgekocht door een vastgoedbelegger. Het pand werd recentelijk opnieuw gekraakt door een groep jongeren die, naar eigen zeggen, slachtoffer zijn van de wooncrisis.
Met spandoeken als “4 jaar leegstand, geen excuus” vragen zij aandacht voor de problematiek. Deze acties leiden onvermijdelijk tot politieoptredens, zoals de ontruiming begin oktober, wat de maatschappelijke spanning verder verhoogt. Naast dit soort directe confrontaties waarschuwen experts dat dergelijke leegstaande panden ook een magneet zijn voor vandalisme of, erger nog, ondermijnende criminaliteit zoals de opslag van illegale goederen.
Gemeentelijk beleid als positieve tegenhanger
Terwijl de situatie rond panden als De Snoekjes de noodzaak van actie onderstreept, zit de gemeente Gouda niet stil in de strijd tegen leegstand. Met een speciale regeling voor ‘wonen boven winkels’ is de realisatie van ruim 150 bovenwoningen actief gestimuleerd. Deze aanpak heeft meerdere voordelen voor de veiligheid en leefbaarheid.
Leegstaande verdiepingen krijgen een zinvolle bestemming, wat de uitstraling van de binnenstad verbetert en het onderhoud van monumentale panden waarborgt. Belangrijker nog: meer bewoners betekent meer ‘ogen op straat’. Deze natuurlijke vorm van sociaal toezicht, met name in de avonduren, maakt de binnenstad minder aantrekkelijk voor kwaadwillenden.
De rol van de ondernemers als ogen en oren van de binnenstad
Naast het beleid van de gemeente, spelen de lokale ondernemers zelf een cruciale rol in de leefbaarheid en veiligheid. Zij zijn immers degenen die dagelijks geconfronteerd worden met de gevolgen van leegstand en eventuele overlast, wat hun klandizie en het vestigingsklimaat direct beïnvloedt.
Veel winkeliers en horeca-eigenaren fungeren als de extra ogen en oren van de wijk. Ze signaleren als eerste afwijkend gedrag, melden verdachte situaties rondom leegstaande panden en organiseren zich steeds vaker in collectieven. Via bijvoorbeeld een zakelijke WhatsApp-groep kunnen zij elkaar en de politie snel op de hoogte brengen van incidenten. Deze betrokkenheid vanaf de winkelvloer is onmisbaar voor een effectieve, gezamenlijke aanpak van de problemen in het centrum.
Meer dan zichtbare criminaliteit
De angst voor ondermijning is een van de belangrijkste drijfveren voor de alertheid van de politie. Deze vorm van criminaliteit is vaak minder zichtbaar dan een krakersactie of vandalisme, maar minstens zo ontwrichtend. Ondermijning treedt op wanneer de onderwereld zich vermengt met de bovenwereld. Handhavingsteams, een samenwerking tussen gemeente, politie en soms de Belastingdienst, letten hierbij op specifieke ‘rode vlaggen’.
Denk aan plotselinge interesse in een leegstaand pand voor een cash-intensieve branche (zoals een zonnestudio of belwinkel), bedrijven zonder aanloop van klanten, of nachtelijke activiteit op een plek die overdag gesloten is. Door deze signalen proactief te onderzoeken, proberen de autoriteiten te voorkomen dat crimineel geld wordt witgewassen en dat de binnenstad wordt misbruikt voor illegale praktijken.
De onzichtbare kant van de wooncrisis
Naast de zichtbare protesten van krakers, wijzen recente CBS-cijfers op een ander, meer verborgen probleem. In Gouda stonden begin dit jaar 670 woningen administratief leeg. Een deel daarvan kunnen zogenaamde ‘spookwoningen’ zijn: adressen waar officieel niemand staat ingeschreven, maar waar wel tekenen van bewoning zijn. De politie is hier extra alert op, omdat deze woningen gebruikt kunnen worden voor illegale onderhuur, het huisvesten van kwetsbare personen door mensenhandelaren, of als tijdelijk onderduikadres voor criminelen. Het is de onzichtbare tegenhanger van de zichtbare leegstand, met minstens even grote veiligheidsrisico’s.
Een integrale aanpak is de enige weg vooruit
De complexe situatie in Gouda laat zien dat er geen simpele oplossing is. De stad voert een strijd op meerdere fronten. Enerzijds is er de proactieve aanpak om via woonbeleid de leefbaarheid te vergroten. Anderzijds zijn er de reactieve uitdagingen: de acute risico’s van leegstaande bedrijfspanden, de maatschappelijke onrust door krakersacties die politie-inzet vereisen, en de ongrijpbare dreiging van online illegaliteit en spookbewoning. Het is duidelijk dat een geïntegreerde aanpak, waarbij woonbeleid, economische stimulans en doortastende handhaving samenkomen, cruciaal is om het hart van Gouda op lange termijn veilig en vitaal te houden.
