Jongeren raken steeds meer verslaafd aan online gokken, ook in Zoetermeer. Dat blijkt uit een zorgwekkende toename van hulpvragen bij jeugdhulpinstellingen en signalen uit het onderwijs. Vroeger was gokverslaving vooral een probleem van volwassenen in rokerige speelhallen, maar nu speelt het probleem zich af op smartphones, tablets en in de slaapkamer van tieners. Jeugdhulporganisaties slaan alarm: “We zien jongeren van 14 of 15 jaar die al duizenden euro’s schuld hebben.”
De toegankelijkheid van online casino’s
Gokken is dankzij de legalisering van online kansspelen in 2021 toegankelijker dan ooit. Jongeren vinden, ondanks strenge leeftijdscontroles, probleemloos de weg naar goksites. Als je slechts af en toe een gokje waagt bij Gransino, kan dit natuurlijk geen kwaad. Het is niet meer dan normaal dat jongeren aangetrokken worden tot de exclusieve bonussen, promoties en ruime keuze aan spellen, maar wat begint als onschuldig vermaak, eindigt soms in ernstige verslaving.
“Het is schokkend hoeveel jongeren we zien met gokproblemen,” vertelt een verslavingsdeskundige bij Jeugd & Gezin Zoetermeer. “Ze zitten nog op de middelbare school, maar leven al volop in een wereld van schulden, stress en leugens. En omdat het allemaal online gebeurt, hebben ouders vaak niets in de gaten.”
Een groeiend probleem
Volgens cijfers van Stichting Verslavingszorg Rivierduinen is het aantal jongeren dat zich meldt met gokgerelateerde problemen in Zoetermeer het afgelopen jaar met meer dan 40% gestegen. Ook scholen spreken over een groeiend probleem.
“Tijdens gesprekken met leerlingen over hun thuissituatie of gedrag in de klas komt gokken steeds vaker ter sprake,” zegt Peter van Beek, zorgcoördinator op een Zoetermeerse vmbo-school. “Laatst bekende een leerling dat hij geld van zijn moeder had gestolen om op een voetbalwedstrijd te gokken. Hij had al weken niet geslapen van de stress.”
“Het voelde als makkelijk verdiend geld”
De 17-jarige Timo (niet zijn echte naam) deelt zijn verhaal. “Het begon met een paar euro inzetten op wedstrijden van Ajax of het Nederlands elftal. Ik dacht: als ik het goed voorspel, verdien ik makkelijk geld. Maar al snel ging ik grotere bedragen inzetten. Dan verloor ik, en wilde ik dat verlies terugverdienen. Voor ik het wist, stond ik €1.800 in het rood bij m’n ouders en twee vrienden.”
Timo hield zijn verslaving een half jaar verborgen. Hij loog over waar zijn geld bleef en trok zich steeds verder terug. “Ik werd chagrijnig, sliep slecht en had nergens meer zin in. Pas toen mijn moeder mijn bankafschriften zag, kwam alles eruit.”
Via de huisarts kwam hij bij een jongerentherapeut terecht. Inmiddels is hij twee maanden clean, maar de verleiding blijft. “Je krijgt overal reclames te zien. Op YouTube, TikTok… Zelfs als ik op voetbalnieuws klik, staat er een gokbanner bij.” Voor Timo kwam de hulp op tijd, maar dit is bij veel jongeren niet het geval, met alle gevolgen van dien.
Ondanks de strenge regels is er overal reclame
Ook dat is een groeiend probleem, zeggen deskundigen. De gokindustrie adverteert nog altijd op grote schaal. En hoewel reclames sinds juli 2023 niet meer gericht mogen zijn op jongeren, glippen er nog veel door de mazen van de wet.
“Een 16-jarige ziet in 10 minuten scrollen op TikTok zeker drie reclames van online gokken,” stelt Van Dijk. “Ze weten feilloos hoe ze jongeren kunnen verleiden: door snelle winst, spanning en influencers. Dat baart ons grote zorgen.”
Scholen en ouders spelen een belangrijke rol
Volgens Van Dijk ligt er een belangrijke taak bij ouders en scholen. “Voorlichting moet niet komen als het al te laat is. Jongeren moeten op hun twaalfde al snappen wat de risico’s zijn van gokken, net zoals ze leren over roken of drank. Door er vroeg bij te zijn, kunnen kinderen weerbaarder worden gemaakt tegen de verleidingen en de schijnwereld die gokapps en online platforms vaak creëren.”
Ook ouders moeten volgens haar alerter worden. “Kijk mee op hun telefoon, vraag waar hun geld naartoe gaat. En neem signalen zoals plotselinge snel veranderende emoties, liegen of het missen van school ernstig.”
Van Dijk pleit voor een gezamenlijke aanpak, waarin voorlichting, open communicatie en betrokkenheid centraal staan. “Alleen zo kunnen we jongeren beschermen tegen de risico’s van online gokken.”
De gemeente helpt
De gemeente Zoetermeer is inmiddels wakker geschud. In samenwerking met de GGD, jongerenwerk en de verslavingszorg wordt er gewerkt aan een preventieplan, speciaal gericht op online gokverslaving onder jongeren. Daarbij wordt onder meer gedacht aan gastlessen op scholen, mediacampagnes en het trainen van docenten en jeugdcoaches. Zij krijgen de nodige tools aangereikt om signalen van gokverslaving vroegtijdig te herkennen, gesprekken aan te gaan met jongeren én hen door te verwijzen naar passende hulp. “We willen dat een mentor of jongerenwerker snel kan schakelen als er zorgen zijn,” aldus een gemeentewoordvoerder.
Toch blijft gokken onder jongeren vaak een onzichtbaar probleem. Jongeren schamen zich, en zoeken pas hulp als het water hen aan de lippen staat. “We willen de schaamte doorbreken,” zegt de gemeente Zoetermeer. “Het is geen zwakte, het is een verslaving. En daar kun je iets aan doen.”
